Voorwoord 19 oktober 2024 Kinepolis Antwerpen

door Wim Laporte, voorzitter VBZV

***

We heten jullie van harte welkom op ons congres in Antwerpen. Een congres dat in het teken staat van het omarmen van ondernemerschap en samenwerking binnen de eerstelijn. Vandaag willen we de nadruk leggen op de kracht van verbinding, zowel binnen onze beroepsgroep als daarbuiten. Samenwerking over de grenzen van onze teams heen – zelfstandigen en diensten die de handen in elkaar slaan – is essentieel voor de toekomst van de thuisverpleging.

We zijn bijzonder blij en trots om te zien dat jullie in zo’n grote getale aanwezig zijn. Deze talrijke opkomst bevestigt de betrokkenheid van onze beroepsgroep en het belang van de thema’s die we vandaag zullen bespreken. Het is voor ons een bijzondere eer om ook studenten verpleegkunde uit verschillende regio’s te mogen verwelkomen. Jullie vertegenwoordigen de toekomst van de thuisverpleging en we zijn blij dat jullie hier vandaag zijn om mee te leren, te denken en te bouwen aan de zorg van morgen.

Als zelfstandige thuisverpleegkundigen moeten we ons bewust zijn van het feit dat we niet alleen zorgverleners zijn, maar ook ondernemers. Ondernemerschap vormt de basis van ons vak en vraagt van ons de flexibiliteit en veerkracht om voortdurend in te spelen op de snelle veranderingen in onze sector. Deze veranderingen zijn talrijk en uitdagend. Onze sector staat onder druk door diverse maatschappelijke ontwikkelingen, zoals de vergrijzing, de verschuiving van technische zorgen van de tweede lijn naar de eerste lijn met kortere ligdagen en het toenemende technologische karakter van de zorgverlening.

Een belangrijk voorbeeld hiervan is de recente uitrol van thuishospitalisatie. Wat voorheen enkel in ziekenhuizen plaatsvond, gebeurt nu steeds vaker in de thuissituatie. Onze eerste oncologische patiënten hebben inmiddels hun chemotherapie thuis gekregen via het Onco@home-programma, wat niet alleen meer comfort biedt voor de patiënt, maar ook het technische aspect van ons beroep naar een hoger niveau tilt. Daarnaast ontvingen veel OPAT-patiënten hun intraveneuze antibioticatherapie succesvol thuis. Ook de eerste projecten rond telemonitoring zijn al gestart, waardoor we patiënten op afstand kunnen opvolgen. Dit alles toont aan dat onze sector snel verandert en complexer wordt, met meer nadruk op technologische en gespecialiseerde zorg.

Naast deze technische ontwikkelingen hebben we te maken met andere maatschappelijke veranderingen, zoals migratiestromen, verstedelijking, administratieve druk en een verdere digitalisering. Deze veranderingen vragen om een nieuwe manier van werken en denken. Hier komt ondernemerschap opnieuw om de hoek kijken: het vermogen om kansen te grijpen, obstakels om te buigen in mogelijkheden en om voortdurend te zoeken naar betere manieren om ons werk efficiënter en duurzamer te maken.

Ondanks deze evoluties en uitdagingen kunnen we dit niet alleen. Samenwerking is niet alleen wenselijk, maar essentieel. Het is de sleutel tot de toekomst. Zowel binnen de eerstelijn als binnen onze beroepsgroep, over de grenzen van onze teams en structuren heen, moeten we de kracht van samenwerking omarmen. Alleen door samen te werken kunnen we de uitdagingen van morgen succesvol aangaan.

De overheid erkent ook steeds meer het belang van samenwerking. Via de zorgraden worden initiatieven zoals zorgzame buurten uitgerold, die ons helpen om lokaal de zorg beter te organiseren en te versterken. Maar ook wij, als zelfstandige thuisverpleegkundigen, moeten ervoor zorgen dat we vertegenwoordigd zijn in de besluitvorming. Op dit moment zijn er nog 7 van de 60 eerstelijnszones waar we niet vertegenwoordigd zijn en dat moeten we samen aanpakken. Als grootste beroepsgroep, met +/- 28.000 zorgverleners binnen de eerstelijn, moeten we dit recht binnen de zorgraden als een evidentie afdwingen. Als we onszelf willen respecteren zijn we dat aan onze sector en aan onszelf verplicht!

Onze kringen spelen hierbij een cruciale rol. We zijn dan ook verheugd dat we ondertussen over bijna het volledige Vlaamse land kringwerkingen hebben opgezet, met nog verschillende kringen die in de startblokken staan. Deze kringen worden voluit ondersteund en onderschreven door onze e-Vita partners. De kringwerking biedt ons de mogelijkheid om lokaal verankerd te blijven, maar ook om een sterk netwerk op te bouwen waarin we elkaar kunnen ondersteunen en versterken. Kringen moeten regionale ontmoetingsnetwerken zijn, waar we samenkomen om te overleggen wie onze regionale vertegenwoordigers worden in adviesraden en overlegvergaderingen met ziekenhuizen, gemeentebesturen en andere zorgpartners. Onze kringen kunnen rekenen op de steun van ons bureau, dat helpt om de administratieve en organisatorische lasten te verlichten. 

Het succes van de kringwerking hangt af van onze individuele betrokkenheid. We hebben collega’s nodig die bereid zijn om verantwoordelijkheid te nemen en onze sector te vertegenwoordigen in verschillende overlegorganen, “ de tafelspringers”. Maar we hebben ook mensen nodig die op de achtergrond willen helpen met praktische zaken, zoals het organiseren van bijeenkomsten en het regelen van faciliteiten. Het ene kan niet zonder het andere. Samen vormen we de schakels van een ketting, en die ketting is slechts zo sterk als haar zwakste schakel.

Een andere uitdaging waar we voor staan is het vrijwillig innen van remgeld. Wij, als VBZV, willen hierbij niet alleen ondersteunen met raad en daad, maar ook het debat aangaan: is het nog verantwoord om in een onder gefinancierde sector een deel van ons rechtmatig loon te laten liggen? Vanuit een maatschappelijk perspectief moeten we ons afvragen of het nog verantwoord is om dit niet te innen.

Vandaag willen we niet alleen stilstaan bij de uitdagingen die op ons afkomen, maar vooral vooruitkijken naar de oplossingen. Samenwerking binnen de eerste lijn, de kracht van onze kringen en een gezamenlijke visie op ondernemerschap zullen bepalen hoe we deze toekomst vormgeven. Dit congres biedt ons de kans om ideeën uit te wisselen, kennis te delen en nieuwe samenwerkingsverbanden te smeden.

Ik wens dat jullie vandaag met nieuwe inzichten, ideeën en samenwerkingsverbanden naar huis gaan, want alleen door samenwerking kunnen we de uitdagingen van morgen met vertrouwen tegemoet zien.

Aan jullie allen een boeiende inspirerende dag en veel succes met de sessies en workshops die voor ons liggen.

Wim.